Raportowanie i rozliczanie transakcji na instrumentach pochodnych. Systemy Risco Software do realizacji wymogów Rozporządzenia EMIR.

Przypomnijmy Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dn. 4 lipca 2012 r. „w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji” (EMIR). Wprowadza ono m.in. obowiązek raportowania transakcji na instrumentach pochodnych do repozytoriów. Obowiązek zgłaszania transakcji (Art. 9 Rozp. EMIR) dotyczy kontrahentów finansowych i niefinansowych oraz CCP tj. w praktyce każdego podmiotu zawierającego transakcje pochodne (w tym np. klientów korporacyjnych). Obejmuje zgłaszanie do repozytorium transakcji informacji o zawartych przez siebie kontraktach pochodnych oraz o wszelkich zmianach lub ich zamknięciu. Wszedł w życie 12 lutego 2014 r. dla wszystkich klas instrumentów, a więc np. transakcji fx forward, opcji walutowych, swapów. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW S.A.) uruchomił repozytorium transakcji 2 listopada 2012 r.

Drugi etap Rozporządzenia, który, w odniesieniu do banków, wszedł w życie w 2015 r. wprowadza obowiązek rozliczania transakcji z pomocą tzw. „Kontrpartnera centralnego” („CCP”). Przekazuje do rozliczenia w CCP transakcje IRS, FRA, OIS (swapy stopy procentowej), zaś stroną transakcji zawartej np. między dwoma bankami jest CCP (w Polsce KDPW_CCP). Podmioty nim objęte podlegają nadzorowi KNF. Komisja może nałożyć na nie kary za nieprawidłowe wykonywanie obowiązków (banki do 10 mln zł, ich klienci niefinansowi do 1 mln zł).

Z rozpoznania rynku wynika, iż część podmiotów objętych Rozporządzeniem decyduje się na delegowanie raportowania na banki-kontrahentów. Duzi uczestnicy rynku finansowego raportują swoje transakcje do repozytorium przez samodzielnie przygotowane sposoby raportowania. Często polegają one na ręcznej obróbce danych i ręcznym raportowaniu (wprowadzaniu pliku z danymi do systemu udostępnianego przez KDPW). Generuje to ryzyko operacyjne (a mówimy o podmiotach finansowych podległych bieżącej kontroli KNF) i wysokie koszty utrzymywania zespołu dedykowanego. Kontroli KNF podlegają też inne instytucje finansowe i niefinansowe objęte Rozporządzeniem.

Fundusze inwestycyjne oraz firmy ubezpieczeniowe to w części te podmioty, które delegowały raportowanie swojej „drugiej stronie”, najczęściej bankom. Bank przejmuje na siebie techniczną czynność przekazania raportu, natomiast odpowiedzialność (np. za terminowe i prawidłowe raportowanie) spoczywa na kliencie. Strona raportująca raportuje swoją wartość wyceny, co nie zdejmuje z drugiej strony obowiązku prawidłowego opracowania i raportowania danych. Co w sytuacji, gdy kontrahent raportuje obliczoną przez siebie wycenę, która jest różna od wyceny ustalonej przez klienta? Podmiot taki ryzykuje sankcje, gdyż „podpisuje się” pod liczbą, której sam nie obliczał i której może nie znać, zaś żadna ze stron nie jest zabezpieczona przed konsekwencjami pomyłki. W połączeniu z wymogiem raportowania codziennej samodzielnej wyceny to dla podmiotów finansowych wysokie ryzyko (opóźnień i niezgodności), rosnące przy dużej ilości transakcji.

System Cesarz, autorski produkt Risco Software eliminuje te wszystkie problemy.

Jest kompletnym systemem zapewniającym prawidłowe i automatyczne raportowanie transakcji pochodnych do repozytorium i ich rozliczanie. Składa się z dwóch modułów, implementowanych oddzielnie, adekwatnie do potrzeb organizacji objętych Rozporządzeniem. Moduły są w pełni zgodne z wymogami KDPW S.A., KDPW_CCP S.A. oraz unijnych (ESMA) i krajowych (KNF) organów nadzoru, zapewniają pełną kontrolę nad procesem raportowania i centralnego rozliczania transakcji. Obsługują wszystkie typy instrumentów pochodnych i różne źródła danych. Integrują się z systemami wewnętrznymi Klienta. Zapewniają minimalizację kosztów uczestnictwa w KDPW_TR, KDPW_CCP i spełnienie zaleceń KNF. Posiadają aplikację kliencką do zarządzania procesami, zapewniają wgląd do historii przetwarzania transakcji oraz spełniają wymogi audytu.

Moduł Cesarz_TR to system raportowania transakcji, wycen i zabezpieczeń do centralnych repozytoriów transakcji. Upraszcza proces raportowania, jest w pełni zgodny z wymaganiami dwóch centralnych repozytoriów: KDPW_TR oraz DTCC (The Depository Trust & Clearing Corporation). Umożliwia wymianę komunikatów pomiędzy systemami podmiotu raportującego a systemami centralnych repozytoriów transakcji w 100% zgodnie z wymogami rozporządzenia EMIR.

Wśród istotnych cech modułu Cesarz_TR znajdujemy m.in. automatyczne połączenie w trybie online do repozytorium za pomocą interfejsu A2A, pełne logowanie transakcji oraz obsługę raportowania transakcji za klienta i zmiany jego danych. Moduł zapewnia pełną obsługę raportowania wycen i zabezpieczeń. Automatycznie odbiera odpowiedzi z repozytorium (np. komunikaty o błędach) oraz przetwarza dane wejściowe na dane wynikowe. Ma to niebagatelny wpływ na oszczędność czasu i minimalizację ryzyka operacyjnego. Realizuje walidacje transakcji przychodzących, korektę transakcji i ponowne ich wysłanie oraz rekoncyliację transakcji. Zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa dzięki elastycznemu i skutecznemu modelowi uprawnień.

Moduł Cesarz_CCP to system centralnego rozliczania transakcji w izbach rozliczeniowych CCP. Pośredniczy w procesie tzw. clearingu transakcji pochodnych do Centralnego Kontrpartnera. Umożliwia wymianę informacji o transakcjach przekazanych do clearingu pomiędzy systemem KDPW_CCP a systemami centralnymi klienta. Aktualizuje informacje o wymaganiach depozytowych izby rozliczeniowej (wszystko w czasie rzeczywistym). Jest przygotowany na integrację z systemami wewnętrznymi klienta. Daje możliwość zautomatyzowania procesów np. przekazywanie transakcji do systemu zarządzania pozycją i ryzykiem, generowania księgowań, generowania raportów. Pełni rolę centralnego punktu obsługi transakcji po nowacji. Zapewnia intuicyjną obsługę aukcji i zamykania pozycji na żądanie a także kontrolę stanów depozytów zabezpieczających i limitów w trybie Online w podziale na gotówkę i papiery wartościowe oraz wnoszenie i zwalnianie zabezpieczeń w gotówce i papierach wartościowych. Obsługuje procesy końca dnia, rekoncyliacji i raportów, co daje maksymalną oszczędność czasu.

Gwarantuje minimalizację ryzyka operacyjnego związanego z procesem rozliczania transakcji OTC, m.in. poprzez kontrolę wpływu potencjalnych transakcji na poziom zabezpieczeń przed zawarciem transakcji. Wspomaga zarówno model bezpośredniego dostępu do CCP (np. Uczestnik Rozliczający KDPW_CCP), jak i model pośredniego dostępu (np. jako klient Clearing Brokera, dającego dostęp do LCH Clearnet).

Risco Software posiada umowę z firmą Markit. Zapewnia ona dostęp do zasobów, dokumentacji i aplikacji klienckiej platformy MarkitServ na tych samych zasadach co banki, oraz umowy z KDPW i KDPW_CCP zapewniające dostęp do systemów testowych.

System Cesarz eliminuje błędy ręcznego raportowania i rozliczania transakcji, minimalizuje ryzyko operacyjne oraz zdecydowanie obniża koszty. Firma z powodzeniem implementuje go w bankach i innych podmiotach objętych EMIR-em. Zapewnia także silne merytoryczne wsparcie tj. zespół w pełni przeszkolony w zakresie wymogów Rozporządzenia.

Marcin Werner, Janusz Szymański